Political Imaginaries in Poetry from Kurdistan Affected by Violence and Resistance

Workshop initiated and mediated by Adnan Çelik and İz Öztat
Translation and contributions by Ergin Öpengin

Wednesday, 20 November 20, 2024, 11:00 – 14:00
Berliner Programm Künstlerische Forschung, Uferstraße 13

(announcement in Turkish and Kurdish below)

We will read and discuss a selection of poems hailing from Northern Kurdistan (and a little bit of other parts) that evoke histories and imaginaries of subaltern and anti-colonial resistance to state violence, as well as international solidarity.

While discussing the poems together in an attempt at collective meaning- making and through a relational negotiation of implicated subjectivity, we will ask: Under what circumstances did these poems become public? How were they distributed and circulated? Who do they address? What historical sources and / or lived experiences are they drawing from? What are the political imaginaries and horizons of the future proposed by the poems? Can translation shoulder what a mother-tongue carries? What do the poems activate in our (collective) memory?

The workshop will be in Turkish, with the poems available in Kurdish, Turkish, and in English. The workshop has a capacity of 15 people. No prior knowledge is required. The workshop participants are advised to attend the lecture. WorkshopThe group of participants will be shaped by an open call and by invitation. If you would like to attend, please send an email to register@kuenstlerischeforschung.berlin

Adnan Çelik holds a PhD in Social Anthropology and Ethnology from the EHESS in Paris. He is currently a postdoctoral researcher at the Institute of European Ethnology (IfEE) at Humboldt-Universität zu Berlin. As a specialist in minoritized peoples, particularly in Turkey, he is interested in political violence and forms of infra-resistance, intra- and interethnic conflicts, memory studies, the Armenian Genocide, and Kurdish transnational activism. He is the author of “Dans l’ombre de l’état: Kurdes contre Kurdes. Une anthropologie historique des conflits intra-kurdes” [In the shadow of the state: Kurds against Kurds. A historical anthropology of intra-Kurdish conflicts] (Brepols, 2022), co-author of “Laboratories of Learning: Social Movements, Learning and Knowledge-Making in the Global South” (Pluto Press, 2024) with M. Novelli, S. Benjamin, P. Kane, B. Kutan, and T. Pherali, and of “Yüzyıllık Ah! Toplumsal Hafızanın İzinde 1915 Diyarbekir” [One Hundred Years of Curse. On the Track of Social Memory: 1915 Diyarbekir] (IBV, 2015) with N. K. Dinç. He is also a co-editor of “Kurds in Turkey: Ethnographies of Heterogeneous Experiences” (Lexington Books, 2019) with L. Drechselová.

Ergin Öpengin obtained a PhD in Linguistics at Sorbonne Nouvelle. Currently a research associate at the University of Cambridge, he has published academic books and articles on Kurdish linguistics, especially on the grammatical description of Kurdish varieties and the sociolinguistic situation of Kurdish in Turkey. He has translated a number of scientific and literary books from English and French into Kurdish and Turkish, most notably Arthur Rimbaud’s “Illuminations” into Kurmanji Kurdish, “Birqên Direxşan” (Avesta, 2019). He is currently translating Rimbaud’s “Une saison en enfer” into Kurmanji Kurdish in addition to finishing a long poem, “Butterfly Valley”, byof Sherko Bekas from Sorani Kurdish into Kurmanji Kurdish. He also served as a language consultant and subtitle translator forin a number of Kurdish movies.

In her collective and individual artistic practice spanning diverse media defined by her research, İz Öztat explores the persistence of violent histories through forms, materials, space, and language. She responds to absences in official historiography through spectral, intergenerational, and speculative fictions. She has worked at the intersection of art and education in self-organized, institutional, and academic settings. Her academic articles, essays and fictional texts have been published in various media. Öztat is a fellow of the Berlin Artistic Research Programme (2024-25). Selected exhibitions include Self-determination: A Global Perspective, IMMA, Dublin (2023); Tamawuj, Sharjah Biennial 13 (2017); Land without Land, Heidelberger Kunstverein, (2016); Salt Water: A Theory on Thought Forms, 14th Istanbul Biennial (2015).

***

Kürdistan Şiirinde Şiddet ve Direnişin Etkilediği Politik Tahayyüller

Atölye çalışması
Yürütücüler: Adnan Çelik, İz Öztat

Çeviri ve katkıda bulunan: Ergin Öpengin

20 Kasım 2024, Çarşamba, 11:00 – 14:00

Berliner Programm Künstlerische Forschung, Uferstraße 13

Kuzey Kürdistan’dan (ve biraz da diğer parçalardan), devlet şiddetine karşı madun ve anti-sömürgeci direnişin ve enternasyonal dayanışmanın belleğini ve tahayyüllerini dile getiren şiirlerden bir seçki okuyacak ve tartışacağız.

Şiirleri birlikte tartışarak, kolektif anlam oluşturmanın ve müdahil öznelliğin ilişkisel bir müzakeresinin mümkünlüğünü araştırırken şu sorulara yanıtlar arayacağız: Bu şiirler hangi koşullar altında kamusal dolaşıma girdi? Kime hitap ediyorlar? Hangi tarihsel kaynaklardan ve/veya yaşanmış deneyimlerden besleniyorlar? Ne gibi politik tahayyüller, nasıl bir gelecek ufku örüyorlar? Çeviri, bir anadilin taşıdıklarını omuzlayabilir mi? Şiirler (kolektif) belleğimizde neyi harekete geçiriyor?

Atölye Türkçe olacaktır; şiirler Kürtçe, Türkçe ve İngilizce olarak paylaşılacaktır. Atölye 15 kişi kapasitelidir. Herhangi bir ön bilgi gerekmemektedir. Atölye katılımcılarına, önceki gün gerçekleşen konuşma ve sohbete katılmaları tavsiye edilir. Katılımcılar, açık çağrı ve davet ile şekillenecektir. Katılmak için, register@kuenstlerischeforschung.berlin adresine e-posta göndererek kaydolabilirsiniz.

Adnan Çelik, Paris’teki EHESS’ten Sosyal Antropoloji ve Etnoloji alanında doktora derecesine sahiptir. Halen Berlin Humboldt Üniversitesi Avrupa Etnolojisi Enstitüsü’nde (IfEE) doktora sonrası araştırmacı olarak çalışmaktadır. Özellikle Türkiye’de azınlıklaştırılmış halklar, siyasi şiddet ve direniş biçimleri, etnik gruplar içi ve gruplar arası çatışmalar, hafıza çalışmaları, Ermeni Soykırımı ve Kürt ulusötesi aktivizmi ile ilgilenmektedir. “Dans l’ombre de l’état: Kurdes contre Kurdes. Une anthropologie historique des conflits intra-kurdes” [Devletin Gölgesinde: Kürtler Kürtlere Karşı. Kürtler Arası Çatışmaların Tarihsel Antropolojisi] (Brepols, 2022) kitabının yazarı; : “Laboratories of Learning: Social Movements, Learning and Knowledge-Making in the Global South” [Öğrenme Laboratuvarları: Küresel Güney’de Toplumsal Hareketler, Öğrenme ve Bilgi Üretimi] (Pluto Press, 2024) kitabının M. Novelli, S. Benjamin, P. Kane, B. Kutan ve T. Pherali ile birlikte ortak yazarı; “Yüzyıllık Ah! Toplumsal Hafızanın İzinde 1915 Diyarbekir” (IBV, 2015) kitabının N. K. Dinç ile birlikte ortak yazarıdır. Aynı zamanda “Kurds in Turkey: Ethnographies of Heterogeneous Experiences” [Türkiye’de Kürtler: Heterojen Deneyimlerin Etnografileri] (Lexington Books, 2019) kitabının editörlüğünü, L. Drechselová ile birlikte yapmıştır.

Ergin Öpengin, Sorbonne Nouvelle’de Dilbilim alanında doktora yaptı. Cambridge Üniversitesi’nde araştırma görevlisi olarak çalışmaktadır. Kürt dilbilimi üzerine, özellikle Kürtçe lehçelerinin yapısal analizi ve Türkiye’de Kürtçenin toplumdilbilimsel durumuna odaklanan akademik kitapları ve makaleleri yayımlandı. İngilizce ve Fransızcadan Kürtçe ve Türkçeye çevirdiği birçok bilimsel ve edebi eser arasında Arthur Rimbaud’nun “Illuminations” [Aydınlanmalar] adlı eserinin Kurmanci Kürtçesine çevirisi yer alır (“Birqên Direxşan”, Avesta, 2019). Şu anda Rimbaud’nun “Une saison en enfer” [Cehennemde Bir Mevsim] başlıklı eserini Kurmanci Kürtçesine ve Şerko Bekes’ın “Kelebek Vadisi” adlı uzun şiirini Sorani Kürtçesinden Kurmanci Kürtçesine çevirmektedir. Ayrıca Kürt filmleri için dil danışmanlığı ve altyazı çevirisi yapmıştır.

İz Öztat, araştırdığı konuların belirlediği farklı mecralara yayılan kolektif ve bireysel sanatsal pratiğinde, şiddet içeren tarihlerin sürekliliğini biçimler, malzemeler, mekân ve dil aracılığıyla araştırıyor. Resmi tarih yazımının yok ettiklerine hayaletlerin musallat olduğu, kuşaklar arası ve spekülatif kurgular aracılığıyla yanıt veriyor. Sanat ve eğitimin kesişiminde; öz-örgütlenmeyle oluşan, kurumsal ve akademik bağlamlarda çalıştı. Akademik makaleleri, denemeleri ve kurmaca metinleri çeşitli mecralarda yayımlandı. Öztat, Berlin Artistic Research Programme [Berlin Sanatsal Araştırma Programı] (2024-25) bursiyeridir. Seçilmiş sergileri arasında “Self-determination: A Global Perspective”, IMMA, Dublin (2023); “Tamawuj”, Sharjah Biennial 13 (2017); “Land without Land”, Heidelberger Kunstverein, (2016); “Tuzlu Su: Düşünce Biçimleri Üzerine Bir Teori”, 14. İstanbul Bienali (2015) bulunmaktadır.

***

Karîgeriya Tundî û Berxwedanê li ser Tesewirên Siyasî di Helbesta Kurdistanî de

Kargeha bi destpêşxerî û rêveberiya Adnan Çelik û İz Öztat
Werger û hevkariya Ergin Öpengin

Çarşem, 20 çiriya paşî 2024, 11:00 – 14:00

Berliner Programm Künstlerische Forschung, Uferstraße 13

Em ê hilbijardeyeke helbestên ji Kurdistana bakur (û hinek jî ji parçeyên din) bixwînin û nîqaş bikin ku têkiliya wan bi dîroka bindestiyê û tesewirên berxwedana dij-kolonyal a li hember zilma dewletê ve, herwiha bi hevgirtina navneteweyî ve, heye.

Gava em bi hev re helbestan nîqaş dikin, em ê bi armanca duristkirina maneyê bi cemawerî û bi rêya guftûgoya li ser bikeriya mudaxil bipirsin: Ev helbest di bin kîjan şertan de ketin nav qad û raya giştî? Çawa hatin belavkirin û veguhastin? Banga wan li kê ye? Gelo ji kîjan çavkaniyên dîrokî û/an jî ezmûnên şexsî çavkaniya xwe digirin? Tesewirên siyasî û asoyên paşerojê derdikevin ji helbestan? Gelo werger dikare xwe bide bin barê zimanê dayikê? Ew helbest di bîra me (ya cemawerî) de çi zindî dikin?

Kargeh dê bi tirkî be lê helbest dê bi kurdî, tirkî û ingilîzî berdest bin. Cihê 15 kesan heye di kargehê de. Ti zanyariyeke pêşîneyî pêwîst nîne. Beşdarên kargehê çêtir e herwiha guhdariya axiftina roja berê jî bikin. Koma beşdaran dê bi rêya bangê û vexwendinê bê pêkanîn. Eger hûn bixwazin beşdar bin, ji kerema xwe emailekê ji vê navnîşanê re binivîsin: register@kuenstlerischeforschung.berlin

Adnan Çelik doktoraya xwe di warê Antropolojiya Civakî û Etnolojiyê ji EHESS li Parisê wergirt. Vê gavê lêkolerê piştî doktorayê ye li Enstîtûya Etnolojiya Ewropayî (IfEE) li Humboldt-Universität zu Berlin. Wek pisporê gelên kêmînekirî, bi taybetî li Tirkiyeyê, xebatên wî bêtir li ser tundûtîjiya siyasî û şêweyên berxwednaê, dubendiyên di nav û di navbera qewman de, bîr, Jenosîda Ermeniyan, û çalakvaniya kurdî ya fera-neteweyî ne. Ji berhemên wî: kitêba wî “Dans l’ombre de l’état: Kurdes contre Kurdes. Une anthropologie historique des conflits intra-kurdes” [Li Ber Siya Dewletê: Kurd li dijî Kurdan. Antropolojiyeke dîrokî ya Dubendiyên di nava Kurdan de] (Brepols, 2022); bi M. Novelli, S. Benjamin, P. Kane, B. Kutan, and T. Pherali re “Laboratories of Learning: Social Movements, Learning and Knowledge-Making in the Global South” [Laboratuarên Fêrbûnê: Tevgerên Civakî, Fêrbûn û Duristkirina Zanyariyê li Başûrê Global] (Pluto Press, 2024); û bi N. K. Dinç re “Yüzyıllık Ah! Toplumsal Hafızanın İzinde 1915 Diyarbekir” [Axîna Sedsalî! Li Dû Bîra Civakî: 1915 Diyarbekir] (IBV, 2015). Herwiha bi L. Drechselová amadekarê kitêba “Kurds in Turkey: Ethnographies of Heterogeneous Experiences” [Kurd li Tirkiyeyê: Etnografiya Ezmûnên Heterojen] (Lexington Books, 2019) amade kiriye.

Ergin Öpengin doktoraya zimannasiyê ji zanîngeha Sorbonne Nouvelle wergirt û niha li zanîngeha Cambridge wek lêkoler dixebite. Wî li ser binyada zaravayên kurdî û rewşa civakî ya zimanê kurdî li Tirkiyeyê kitêb û gotarên zanistî belav kirine. Çendîn kitêbên zanistî û edebî jî ji zimanên ingilîzî û frensî wergerandine ser kurdî û tirkî, bi taybetî jî helbestên Arthur Rimbaud bi navê Birqên Direxşan (Avesta, 2019). Li rex Demsalek li Dojehê ya Arthur Rimbaud, vê gavê helbesteke dirêj a Şêrko Bêkes bi navê Geliyê Perperokan ji soranî werdigerîne ser kurmancî. Wî herwiha rawêjkariya zimanî û wergera jêrnivîsan bo çendîn filmên kurdî kiriye.

İz Öztat di karên xwe yên hunerî yên ferdî û komel de, ku di mecrayên cihêreng de û bi palpiştiya lêkolînên wê tên encamdan, bi rêya şêwe, kereste, mekan û ziman berê xwe dide berdewamiya dîrokên tund. Bersiva kes û komên ji dîroknivîsiya resmî hatî nadiyarkirin bi rêya çîrok û vegêranên xeyaletî, navber-nifşî û spekulatîf dide. Öztatê di qadên xwe-rêxistî, dezgehî û akadekîm de xebatên navbera huner û perwerdeyê bi rê ve birine. Gotarên wê yên akademîk, ceribandin û nivîsarên wê yên edebî di platformên cuda de hatine belavkirin. Öztat bursiyera Berlin Artistic Research Programme’ê [Programa Lêkolîna Hunerî ya Berlinê] (2024-25) ye. Hinek pêşangehên wê: “Self-determination: A Global Perspective” [Diyarkirina Mafê Çarenivîsê: Perspektîfeke Global], IMMA, Dublin (2023); “Tamawuj”, Sharjah Biennial 13 (2017); “Land without Land” [Welatê Bê Welat], Heidelberger Kunstverein, (2016); “Tuzlu Su: Düşünce Biçimleri Üzerine Bir Teori” [Ava Şor: Teoriyek li ser Awayên Fikirînê], 14th Istanbul Biennial (2015).